نیازمند تحلیل دقیق وضعیت آسیب های اجتماعی دانشگاه ها هستیم - تفطن

به گزارش خبرنگاران، دکتر غلامرضا غفاری در نشست معاونین دانشجویی دانشگاه های کشور که هم اکنون در دانشگاه تهران در حال برگزاری است، مهم ترین کار ویژه دانشگاه ها را فراوری انسان دانشگاهی و فرهیخته توصیف کرد و گفت: دانشگاه باید بتواند انسان پیش آهنگ معرفت و فرهنگ تربیت کند چرا که این مراکز قلب و مغز اجتماع و ممد حیات جامعه هستند.

وی در ادامه توضیح داد: اگر در نهاد دانشگاه درصدد تربیت انسان متخصص و دانشمند و یا در تکاپوی پرورش انسان فرهیخته، حکیم و خردمند که به عنوان انسان فرهنگی و اخلاقی در جامعه شناخته می گردد، احتیاجمند داشتن نهادی موثر و مولد هستیم. به تعبیری دیگر احتیاجمند نهادی سرمایه آفرین هستیم.

معاون فرهنگی وزارت علوم ادامه داد: دانشگاه محل کسب سرمایه فرهنگی تجسم یافته، فردی گردیده و نهادینه است. کسب مدرک تحصیلی بدون بدست آوردن توانمندی موثر و مفید در اندیشیدن و حل مسئله پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مطلوبی نخواهد داشت. بنابراین سرمایه فرهنگی نیز شامل تسهیلات و کسب قابلیت های فرهنگی و هنری، بیانی و کلامی است که تحقق این امر حاصل کار فکری و روشنفکرانه می باشد و سهیم شدن در فرآورده های علمی، زبان، قدرت بیان، توانایی زبانی، زبان نوشتاری و ... عناصر کلیدی سرمایه فرهنگی می باشد.

دکتر غفاری اعلام کرد: افزایش توانمندی و قابلیت دانشجویان در گرو سرمایه فرهنگی آنهاست. بنابراین مهارتی که مهارت های حرفه ای را بارور تر و کاراتر می سازد، همین سرمایه فرهنگی است؛ چرا که این سرمایه موجب ایجاد امید و بالندگی در دانشجویان است و تحقق آن می تواند پیامدهای روانی، اجتماعی مثبتی چون خودپنداری مثبت، عزت نفس و احساس تاثیرگذاری و اثربخشی را در فرد ایجاد کند.

معاون فرهنگی وزارت علوم با تاکید بر اینکه دانشجویان احتیاجمند احساس قدرت، معنا، تاثیر، خلاقیت، زایش، تعلق دانشگاهی و مشارکت در دانشگاه و فرآیند فرهیختگی هستند، گفت: اگر این موارد محقق نگردد، با بیگانگی از دانشگاه و نوعی سکته فرهنگی و اجتماعی روبرو خواهیم شد که بی تردید این امر مسئله زیان بر و آسیب آفرین است.

وی اعلام کرد: در دنیای جدید شاهد تغییر در نحوه ارتباط و دستیابی به اطلاعات هستیم، امری که مناسبات عینی و ذهنی جامعه را دگرگون نموده است و توزیع اطلاعات دیگر صورت پیشین که اطلاعات طبقه بندی گردیده و در دسترس خواص باشد، نیست. همه خود را صاحب اطلاعات می دانند. چندان هم به درستی و غلط بودن آن اعتنا نمی کنند.

دکتر غفاری با تاکید بر اینکه عرصه فرهنگ در هجوم پرسش های ریز و درشت واقع شده است،گفت: دنیای مجازی به سرعت از یک فضای صرفا قابل خواندن به فضایی با امکان مشارکت فردی تغییر نموده است و دریافت منفعلانه متن و صدا در این فضا دیگر معنایی ندارد. بنابراین خواندن، تبدیل به خوانش و تعبیر و تفسیر می گردد این یعنی در آستانه دگرگونی بزرگ قرار دریافت.

معاون فرهنگی وزارت علوم با تاکید بر اینکه دانشگاه دیگر دانشگاه یک دهه پیش نیست و ساختارهای رسمی و عینی بلاموضوع گردیده اند، گفت: دلیل اینکه ساختارهای رسمی و عینی در دانشگاه ها بلاموضوع گردیده اند، این است که میدان بازی و قواعد حاکم بر آن عوض گردیده است. در واقع ساحت معرفتی نقد علم بر تقویت بحث های برآمده از دانش انتقادی در حوزه های فلسفی و اجتماعی که به ایجاد تعهد، توانمندسازی، تغییر و رهاسازی نظر دارد، تاکید می نماید.

به گفته دکتر غفاری، تحرک و انگیزه فرهنگی، آموزشی و پژوهشی امروزه در دانشگاه ها قدری فروکش نموده و شاید هم صورت دیگری پیدا نموده است که هنوز خود را نمایان و آفتابی نمی نماید، چرا که سکون و یا عقب گرد در این عصر و زمانه کنونی معنایی ندارد. اینکه دانشجویان در این نوع فعالیت ها شرکت نمی کنند به این دلیل است که ساختارها دیده نمی شوند و یا جدی گرفته نمی شوند و این امر به بحران فعلی دانشگاه ها تبدیل گردیده است.

وی ادامه داد: دانشجویان در دانشگاه ها طالب اختیارات بیشتر هستند و این مطالبه در حوزه فرهنگی نمود بیشتری دارد لیکن ما از دادن اختیار به این دانشجویان بیم داریم و تعارض ها وقتی نهادی نشوند و به صورت پراکنده، کور و زیرزمینی باشند، موجب هزینه های بیشتری می گردد.

معاون فرهنگی وزیر علوم اعلام کرد: زیست دنیا دانشگاه احتیاج به ظرفیت سازی دارد و این امر در گرو دادن اختیار و فراهم سازی فرصت برای بازی در این میدان و به رسمیت شناختن زیست چندگانه است. چرا که دانشگاه یک دنیا نیست. دانشگاه در خود، دنیا های فراوان دارد. بر این مبنا است که فرهنگ در دانشگاه مطرح می گردد.

دکتر غفاری به اقدامات وزارت علوم در فعالیت های فرهنگی دانشگاه ها اشاره نمود و گفت: برای نخستین بار با همفکری و مشارکت جامعه هنری تئاتر کشور، نمایش های خیابانی و هفته فیلم مستند اجتماعی با موضوع آسیب های اجتماعی در دانشگاه های سراسر کشور برگزار گردیده است. مطابق گزارش های دریافتی از معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها، این برنامه ها با استقبال گسترده دانشجویان روبرو گردیده و توانسته در فضای دانشگاهی ایجاد تحرک و پویایی نماید.

وی همچنین ایجاد فضا و میدانی برای بحث و گفت وگوهای علمی، پیرامون آسیب های اجتماعی را از دیگر فعالیت های وزارت علوم در دانشگاه ها مطرح کرد و گفت: مجموعه ای از برنامه ها نظیر برگزاری کرسی های آزاداندیشی، کارگاه های آموزشی و دوره های آموزشی برای گگرددن فضا و فرصت در عرصه عمومی دانشگاه جهت بحث، تبادل نظر و گفت و گوهای علمی پیرامون مسائل اجتماعی کشور بوده است.

معاون فرهنگی وزیر علوم در خصوص جلب مشارکت داوطلبانه دانشجویان نیز گفت: گگرددن راهی برای حل آسیب های اجتماعی در فضاهای دانشگاهی کشور منوط به مشارکت تشکل ها، نهادها، کانون های هنری، فرهنگی و انجمن های علمی است. از این رو وقعیت از فعالیت های معاونت فرهنگی وزارت علوم بر جلب مشارکت دانشجویان و زمینه سازی برای فعالیت موثر آنها تمرکز داشته است.

دکتر غفاری در خصوص رویکرد وزارت علوم برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در دانشگاه ها نیز گفت: آسیب های اجتماعی پدیده ای چند وجهی و پیچیده است که عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و حتی جغرافیایی بر شکل گیری آن تاثیر می گذارد بنابراین به دلیل پیچیدگی و در هم تنیدگی مسائل اجتماعی باید کوشش کرد تا ضمن پرهیز از نگرش تک بعدی ابعاد مختلف مسئله تحلیل گردد که در این راستا ممکن است به تعریف صریح و اندیشمندانه ای از آسیب های اجتماعی در بین نهادهای مسئول احتیاج داشته باشیم.

وی اعلام کرد: به دلیل تنوع فرهنگی و جغرافیایی و تفاوت در پتانسیل های محیطی کشور اجرای هر گونه برنامه های فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه ها احتیاجمند در نظر دریافت شرایط منطقه ای، اتکا به توانمندی های بومی و صلاحیت منطقه ای است. بنابراین پیشنهاد می گردد نهادی با هدف شناسایی، سیاستگذاری و برنامه ریزی و حمایت از دانشجویان در معرض خطر و آسیب دیده طراحی گردیده که مسئولیت نظارت بر عملکرد و ارتباط مستمر با این گروه را بر عهده داشته باشد بنابراین برای ارزیابی اقدامات انجام گردیده برنامه ریزی آینده نگر ضرورت دارد تا تحلیل دقیقی از وضعیت آسیب های اجتماعی محیط های دانشگاهی کشور داشته باشیم.

معاون فرهنگی وزیر علوم ادامه داد: یقینا حل هر مسئله اجتماعی در عرصه دانشگاه احتیاجمند مشارکت همه دانشگاهیان است بر این اساس باید حس مسئولیت در کنشگران اصلی دانشگاه که همان دانشجویان و اساتید هستند را ایجاد و آنها را نسبت به انحرافات و کج روی های فضای دانشگاه حساس نمود.

دکتر غفاری در خاتمه بر لزوم راه اندازی کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه ها اشاره نمود و گفت: کرسی های آزاداندیشی فرصتی مناسب برای دانشجویان و دانشگاهیان است تا در یک فضای علمی و به دور از هیجان پیرامون مسائل عرصه عمومی جامعه گفت و گو کنند. کرسی ها در واقع امکانی برای رشد عقلانیت ارتباطی و گفت وگوهای انتقادی و سازنده است. از رهگذر کرسی ها می توان آستانه تحمل و مدارای دانشجویان را بالا برد و در محیط دانشگاهی فضای پرامید و بانشاطی ایجاد کرد.