غذاهای سنتی استان اردبیل (قسمت دوم) ، خوشمزه ترین غذاهای آذری - تفطن

ترشی قورمه

از خوشمزه ترین غذاهای سنتی اردبیل، می توان به ترشی قورمه اشاره نمود که تشکیل شده است از موادغذایی از قبیل: پیاز، زردچوبه، گوشت قرمز، لوبیا چشم بلبلی، آلوچه خورشتی، زعفران و رب گوجه فرنگی. این غذا طبق سلیقه افراد خانواده، همراه با چاشنی های متفاوت سرو می گردد که از میان آن ها میتوان به برنج، سبزی خوردن و ماست اشاره نمود.

تاس کباب

تاس کباب، غذای اصیل ایرانی است که انواع مختلفی دارد، هم با مرغ تهیه می گردد و هم با گوشت. تاس کباب مرغ جز غذاهای محلی اردبیل محسوب می گردد و مردم، علاقه زیادی به این غذای لذیذ و خوش طعم دارند. مواد اولیه این غذا، گوشت سینه و ران مرغ، سیر، موسیر، زنجبیل تازه، پودر زیره، چوب دارچین، گردو، تخم گشنیز، روغن زیتون، دارچین، عسل، گشنیز، زعفران و فلفل تند می باشد. یک ترکیب فوق العاده با بو، طعم و رنگ عالی که همراه با نان، ماست و دیگر چاشنی های مورد پسند مردم اربیل تهیه می گردد. زمان تهیه تاس کباب زیاد می باشد، به همین علت غذایی است که نسبت به دیگر غذاهای محلی اردبیل، کمتر در سفره های آذری زبان ها دیده می گردد.

دمی یارما

دمی یارما یکی دیگر از غذاهای محلی اردبیل است که ماده غذایی اصلی آن بلغور می باشد، یک ماده مغذی که برای تقویت سیستم دفاعی بدن، درمان یبوست، یاری به بهبود و تنبلی عملکرد روده ها و تاثیر فراوان در ترمیم سلول های پوستی موثر می باشد و سرشار از مواد مورد احتیاج بدن است که انواع غذاهای لذیذ و خوش طعم را می توان با آن درست کرد، همچون انواع آش، پلو، دسر و شیرینی. در این غذای خوش طعم به جز بلغور، از هویج، سیب زمینی، رب گوجه فرنگی، گوشت چرخ نموده، پیاز، روغن، نمک، زردچوبه و فلفل تاستفاده می گردد.

خشیل

غذای مفید و مغذی دیگری که جز غذاهای سنتی اردبیل به شمار میرود، خشیل می باشد. این غذا در فصول سرد طبخ می گردد. علاوه برآن، غذای خاصی نیز برای شب یلدا می باشد، البته این غذا علاوه بر اردبیل، غذای بومی آذربایجان نیز می باشد. ترکیب اصلی این غذا از مواد اولیه بلغور گندم، آرد، کره، شیره خرما، دارچین و شکر تشکیل شده است که وجود بلغور و شیره خرما ارزش غذایی این غذا را دو چندان نموده است. طعم خشیل، شیرین و بسیار دلچسب است.

گیلدیک آشی (نسترن وحشی)

این غذا نوعی آش محلی و سنتی می باشد که از ترکیب گل نسترن وحشی به همراه آلبالوی خشک، آلوخشک، قیسی، حبوبات پخته (نخود، لوبیاقرمز، عدس، لوبیاچیتی و لوبیاسفید)، کوفته ریزه تهیه شده با گوشت چرخ نموده، برنج، رشته آشی، روغن، نعناع، نمک، زردچوبه و گردو تهیه و طبخ می گردد. این غذای خوشمزه مخصوص اردبیل می باشد، اما غذایی است مشترک با شهرهای دیگر، البته با این تفاوت که در شهر های دیگر با نام های متفاوت سرو می گردد. در زبان آذری، این کلمه به معنی افزودن تخم مرغ در مرحله آخر آشپزی می باشد که همان املت گوجه فرنگی می باشد. چیغیرتمای بوقلمون و دومبالان چیغیرتما در سراسر کشور به وسیله آشپزان با ذوق و سلیقه تهیه می شوند، اما چیغیرتمای مرغ به عنوان غذای محلی و مخصوص اردبیل طبخ می گردد که مواد اصلی آن مرغ، پیاز، روغن، تخم مرغ، گوجه فرنگی، نمک، فلفل و کره می باشد. تهیه آن بسیار راحت است و هم اکنون می توانید در منزل تهیه و نوش جان کنید.

یرکوکی خورشی (خورشت هویج)

این غذا که با ترکیب هویج، گوشت قرمز، روغن، پیاز، زعفران، رب گوجه فرنگی، نمک، آبلیمو و آبغوره تهیه می گردد، یک غذای سنتی و اصیل در اردبیل و بعلاوه خوراک محلی و سنتی در تبریز نیز می باشد و هواداران بسیاری دارد. ماده غذایی اصلی آن هویج می باشد که مصرف آن از طرف پزشکان و کارشناسان تغذیه بسیار توصیه شده است. ویتامین A موجود در هویج، علت اصلی مغذی بودن آن است.

آش شیر

نوع دیگری از انواع غذاهای آبکی اردبیل، آش شیر می باشد. این آش بومی و سنتی اردبیل، بسیار مقوی بوده و خوش عطر و طعم نیز می باشد، البته این آش بومی چند شهر دیگر نیز می باشد، مثل آذربایجان شرقی و شهرستان های تبریز. کلسیم موجود در غذا، تا حدود زیادی، کمبود کلسیم بدن را رفع می نماید. مواد اصلی تشکیل دهنده آن شیر، گندم پوست شده، نخود، نمک، فلفل، گردو، کشمش و بادام می باشد که البته کدبانو های اردبیل با توجه به سلیقه غذایی خانواده، مواد ترکیبی را اضافه و یا حذف می نمایند.