چین و آمریکا رقیبان جدی در توسعه هوش مصنوعی - تفطن

 چندی پیش گردهمایی توسعه هوش مصنوعی (AAAI-17) در تاریخ 4 تا 9 فوریه 2017 در محل هتل هیلتون سانفرانسیسکو در کالیفرنیا آمریکا برگزار گردید، در این همگرایی برنامه های آموزشی و فنی مختلفی با موضوع هوش مصنوعی برگزار میشود. اجلاس پیشرفت هوش مصنوعی 2017 به مدیریت سانتینر سینگ (Satinder Singh) از دانشگاه مشیگان و شاول مارکویچ (Shaul Markovitch) از موسسه فناوری تکنیون (Technion Institute of Technology) برگزار شد.

همان‌طور که انتظار می‌رفت محققان چینی در این کنفرانس که معمولا در سلطه محققان آمریکایی بود، حضور چشمگیری داشتند. تعداد مقالات محققان آمریکایی و چینی یکسان بود.

ابتدا قرار بود این کنفرانس در ماه ژانویه برگزار شود که به خاطر همزمانی با سال نو چینی به ماه فوریه تغییر پیدا کرد، زیرا فرصت حضور دانشمندان چینی از آنها گرفته می‌شد.

هدف این همایش تشویق به تحقیقات هوش مصنوعی و تبادل اطلاعات بین محققان این فناوری، پزشکان، دانشمندان و مهندسان رشته‌های مختلف است. شرکت‌های بسیاری مانند IMB، آمازون، بایدو، مایکروسافت، اینفوسیس و فیس‌بوک از حامیان ان نشست هستند.

پیشرفت سریع کشور چین در حوزه هوش مصنوعی توجه مردم بسیاری از سراسر جهان را به سوی خود جلب نموده است. دولت اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا در اکتبر سال 2015،سندی برای استراتژی های ملی توسعه هوش مصنوعی را برای تحقیق در زمینه هوش مصنوعی منتشر نمود. در این سند اشاره شده آمریکا دیگر در زمینه یادگیری عمیق پیشرو نیست و چین از آنها پیشی گرفته است.

با تور چین همراه شوید

نه تنها تحقیقات دانشگاهی؛ بلکه شرکتهای فناوری چینی نیز در زمینه هوش مصنوعی از آمریکا پیشی گرفتهاند. به عنوان مثال میتوان به شرکتهایی معروفی همچون بایدو (موتور جستجوگر گوگل چینی) دیدی (نسخه چینی اوبر) و تنسنت (سازنده ویچت) اشاره کرد که همه آنها آزمایشگاه هوش مصنوعی مخصوص خود را راه اندازی کرده اند. این شرکتها، میلیونها مشتری داشته و به حجم عظیمی از داده ها دسترسی دارند؛ بنابراین برای تشخیص الگوهای مورد نیاز به استفاده از هوش مصنوعی روی آورده‌اند.

شرکتهای فناوری چینی نیز به مانند مایکروسافت و گوگل به پتانسیل بالای هوش مصنوعی پی برده‌اند. فناوری یاد شده میتواند بسیاری از دستاوردهای دهه‌های پیشرو را متحول نماید. به عنوان مثالی میتوان به تشخیص چهره و خودروهای بی راننده اشاره نمود.

اندرو نگ دانشمند ارشد شرکت بایدو در این باره میگوید:

به سختی درباره صنعتی فکر میکنم که با هوش مصنوعی نتوانیم آن را تغییر دهیم

نگ در گذشته شرکتهای کورسرا (Coursera) و گوگل برین (Google Brain) را تأسیس کرده و اکنون تحقیقات هوش مصنوعی بایدو را در دره سیلیکون هدایت مینماید

دلیل پیشرفت چین در هوش مصنوعی

موفقیت‌های چین در زمینه هوش مصنوعی تا حدودی به علت سرمایه گذاری دولت در پژوهشهای علمی دانشگاهها حاصل شده است. سرمایه‌گذاری های انجام شده در این مدت به صورت میانگین سالانه دو برابر می‌شد. به علاوه در ماه مارس سال 2015 از برنامهای 1 ساله که سرمایهگذاری روی پژوهشها را در اولویت قرار میدهد، رونمایی شد.

زمانی که سابارااُ کمبهامپتی، مدیرکل اجلاس پیشرفت هوش مصنوعی، برای اولین بار محققان چینی را در همایشهای بین المللی هوش مصنوعی مشاهده کرد، بیشتر آنها از دانشگاه‌های چینهوا (Tsinghua University) و پکینگ (Peking University) چین بودند. این دو دانشگاه را می‌توان نمونه‌های چینی MIT و هاروارد در نظر گرفت. وی اشاره کرد تحقیقات انجام شده دیگر تنها مختص به مدارس نخبگان نبوده و در سراسر این کشور صورت میگیرد.

وی با بیان این که فناوری‌های یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق به تازگی محبوبیت بسیاری پیدا کرده‌اند گفت:

تعداد افرادی که به فناوری یادگیری ماشینی عالقه‌مند شده‌اند در سراسر چین رو به افزایش است

علاوه بر دولت، بسیاری از شرکت‌های فناوری چینی نیز روی تحقیقات دانشگاهی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به عنوان مثال کوانگ یانگ (Qiang Yang) یکی دانشمندان رایانه، دانشگاه علم و فناوری هنگ کنگ با شرکت تنسنت (Tencent) همکاری می‌کند، این شرکت از دانشجویان در آزمایشگاه خود حمایت مالی مینماید.

دانش آموزان می‌توانند از طریق نرم‌افزار ویچت شرکت تنسنت به حجم عظیمی از داده‌ها دسترسی داشته باشند. این برنامه که مشابه پیام‌رسانهای معروف همچون فیسبوک و Venmo است بیشتر ویژگیهای آنها را به صورت یکجا در خود دارد.

تنسنت برخی از تحقیقات فناواورانه انجام شده را حمایت کرده و به خارج از محیط آزمایشگاهی هدایت میکند. همچنین بعضی از دانش آموزان بعد از فارغ‌التحصیلی در این شرکت استخدام خواهند شد.

جامعه محققین هوش مصنوعی چینی

تعداد محققان هوش مصنوعی چینی به شکل قابل توجهی در حال افزایش است؛ اما هنوز هم محققان آمریکایی از اصلیترین پیشگامهای این فناوری میباشند.

اندرو نگ گفت: در آمریکا ایده‌های هوشمندانه زیادی درباره تغییر معماری شبکه مشاهده میکنم.

نگ توضیح داد چینی‌ها در پیگیری یک ایده (مثل یادگیری ماشینی) و تولید فوری مقالات فراوان درباره کاربردهای مختلف آن خیلی خوب عمل میکنند.

وی افزود: با توجه به رشد تحقیقات صورت گرفته در چین، آنها جامعه مخصوص به خود را ایجاد کرده‌اند.

دانشمند ارشد شرکت بایدو اشاره نمود بعد از پایان کنفرانس بین المللی که مدتی قبل در بارسلونا برگزار شده بود، مشاهده کرد که شرح مذاکرات به سرعت به زبان چینی دست به دست می‌شود. مسائل زبانی نوعی ناهماهنگی پدید میآورند؛ به عبارت دیگر محققان چینی معمولا به انگلیسی صحبت کرده و به راحتی به منابعی که به این زبان نوشته شده‌اند نیز دسترسی دارند؛ اما محققان غیر چینی با احتمال کمتری میتوانند به منابع دانشگاهی چینی دسترسی داشته و آن را مطالعه نمایند؛ زیرا به زبان آنها تسلط ندارند.

ایشان افزودند: چینیها از اتفاقاتی که جهان زبان انگلیسی رخ می‌دهد، آگاهی کامل دارند؛ اما عکس این قضیه صادق نیست!

وی ادعا کرد، بایدو موفق شده است بر پایه شبکه‌های عصبی، ماشین ترجمه‌ای تولید کند که در پردازش زبان طبیعی بهتر از انسان عمل مینماید؛ اما زمانی که شرکتهای آمریکایی مانند گوگل، مایکروسافت به چیزی دست پیدا میکنند، شهرت بیشتری به دست می‌آورند. از طرفی زمانی که صحبت از عرضه ویژگی‌های جدید می‌شود، شرکتهای چینی دارای سرعت عمل بیشتری هستند.

وی اضافه کرد: سرعت کار در چین بسیار بیشتر از دره سیلیکون است. زمانی که شما یک فرصت تجاری را در چین مشاهده میکنید، فرصت بسیار کمی برای پاسخ نسبت به آن دارید، بسیار کمتر از بازه زمانی موجود در آمریکا.

کوانگ یانگ توضیح داد، اکوسیستم چین بسیار رقابتی است. به عنوان مثال برنامه ویچت، ویژگیهایی مانند Q.R کد، چت، پرداخت، دوستیابی است که در زندگی مردم این کشور بسیار ضروری است. در مقابل شبکه‌های اجتماعی آمریکایی آرزو دارند که بتوانند این نوع وفاداری را نسبت به کاربران خود داشته باشند.

یانگ گفت: مدیران شرکت تنسنت به خوبی از نیازهای مشتریان خود آگاه هستند و به سرعت فناوری آن را به واقعیت تبدیل می‌کنند. چرخه ایجاد فناوریها در چین بسیار کوتاه است.