راز ساخته شدن اهرام مصر چیست؟ - تفطن

اهرام مصر یکی از برجسته ترین بناهای تاریخیِ جهانی باستان هستند. مصرشناسان هر سال اطلاعات جدیدی درباره این اهرام کشف می کنند. مجموعه اهرام جیزه (Giza) هر سال گردشگران زیادی را از سراسر جهان به مصر می کشاند. این اهرام هنوز هم رازهای زیادی در خود جای داده اند و به نظر می رسد این رازها به سادگی کشف نخواهند شد. دانش فنی در کنار اساطیر و خرافات، فرعون های مصر را به ساخت این اهرام وا داشتند.

درباره ارتفاع اهرام مصر و جزئیات بیشتر با ما همراه باشید. ابتدا نگاهی داشته باشیم به تاریخچه اهرام مصر باستان:

تاریخچه ساخت اهرام مصر

اهرام مصر زمانی ساخته شد که این کشور یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین تمدن های جهان بود. این اهرام، به خصوص اهرام جیزه جزو برترین سازه های ساخت دست بشر در تاریخ هستند. آن ها نقش مهم فرعونیان را در جامعه مصر باستان نشان می دهند.

ساخت اهرام مصر در اوایل دورانِ قلمرو مصر باستان (Old Kingdom) تا پایان دوره بطلیموس در قرن چهارم پس از میلاد مسیح ادامه داشت.

البته اوج ساخت اهرام مصر باستان در اواخر سلسله سوم آغاز شد و تا پایان سلسله ششم یعنی 2325 سال قبل از میلاد مسیح ادامه پیدا کرد. با گذشت بیش از 4000 سال هنوز هم اهرام مصر پابرجا و باشکوه هستند.

مصر در دوران حکومت سلسله سوم و چهارم از نظر اقتصادی پیشرفت چشم گیری داشت. در آن دوران پادشاهان از جایگاه ویژه ای در جامعه برخوردار بودند و موجوداتی بین انسان و الهه به شمار می رفتند. آن ها اعتقاد داشتند از سوی خدایان به عنوان جانشینان شان بر روی زمین انتخاب شده اند. به همین دلیل بدن پادشاهان را بعد از مرگ مومیایی می کردند؛ چراکه اعتقاد داشتند آن ها بعد از مرگ به خدای مردگان یعنی ازیریس یا اوسایرس (Osiris) تبدیل می شوند.

مردم مصر باستان اعتقاد داشتند که بعد از مرگ، بخشی از روح پادشاه در بدنش باقی می ماند. به منظور حفظ روح پادشاه، جسد او را مومیایی می کردند. سپس هرآنچه ممکن بود پادشاه در جهانی بعدی به آن احتیاج داشته باشد را همراهش دفن می کردند؛ از ظروف طلا گرفته تا غذا، لوازم خانه و پیشکش های مختلف. افراد ثروتمند نه تنها برای فرعون دفن شده، بلکه برای مقامات و کاهنانی که با او دفن شده بودند، پیشکش می آورند.

از آغاز دوره سلسله ها (Dynastic Era) که به آن دوره دودمانی هم گفته می گردد، در 2950 سال قبل از میلاد مسیح، مقبره های سلطنتی در دل سنگ حفاری می شدند. این مقبره ها با یک سقف مستطیل شکل به نام ماستاباس (Mastabas) پوشیده می شدند. قدیمی ترین هرم مصر در 2630 سال پیش از میلاد مسیح در ساکارا (Saqqara) ساخته شد.

این مقبره برای جوزر (Djoser)، سومین پادشاه این سلسله بنا شد. بر اساس داستان های تعریف شده، معمار این هرم ایمهوتِپ (Imhotep)، کاهن و شفادهنده ای بود که 1400 سال بعد از وی به عنوان یک قدیس یاد می شد. هرم جوزِر با مجموعه ای از معابد و حیاط ها احاطه شده تا جوزر از زندگی پس از مرگ خود لذت کافی ببرد.

پس از ساخت هرم جوزر، اهرام پلکانی به شکل رایج دفن افراد سلطنتی تبدیل شدند. اولین مقبره ای که به شکل یک هرم واقعی (نه پلکانی) ساخته شد، هرم سرخ (The Red Pyramid) در دهشور (Dahshur) بود. این هرم به عنوان آرامگاه اولین پادشاه سلسله چهارم سنِفِرو (Sneferu) ساخته شد. این هرم را به دلیل رنگ سنگ های آهکی که در ساخت آن به کار رفته بود، هرم سرخ نامیدند. به هرم سنفرو هرم خمیده نیز می گویند.

اهرام مصر چگونه ساخته شد و به دست چه کسانی؟

مجموعه اهرام جیزه، معروف ترین اهرام مصر هستند. داشنمندان و محققین هنوز در حال بررسی چگونگی ساخته شدن این معابد هستند. در طول دو دهه اخیر، اکتشافات و مطالعات جدید تصویر واضح تری از تاریخچه اهرام ثلاثه به محققین ارائه داده اند. مجموعه اهرام جیزه از سه هرم به نام های خوفو (Khufu)، خفرع (Khafre) و منقرع (Menkaure) تشکیل شده اند که توضیح مختصری درباره هریک از آنها داده می گردد:

هرم خوفو

اولین و بزرگ ترین هرم از مجموعه اهرام جیزه، هرم خوفو نام دارد. این هرم به دستور خوفو، فرعونی ساخته شد که در 2551 سال قبل از میلاد مسیح بر مصر حکومت می کرد. ارتفاع هرم خوفو 138 متر است و با نام هرم بزرگ (The Great Pyramid) شناخته می گردد. نویسندگان باستان هرم خوفو را یکی از عجایب هفت گانه جهان نامیده اند.

هرم خفرع

هرم خَفرِع هم مانند هرم خوفو، یکی از اهرام بلند مصر است. خوفو در 2480 سال پیش از میلاد مسیح بر مصر حکمرانی می کرد. ارتفاع خفرع 136 متر و تنها 2 متر از هرم خوفو کوتاه تر است اما بر روی زمین مرتفع تری ساخته شده است. بسکمک از محققین معتقدند مجسمه اسفینکس (Sphinx) یا ابوالهول که در نزدیکی هرم خفرع واقع شده است، به دستور خفرع، فرعون مصر بنا شد. آن ها همچنین معتقدند چهره ابوالهول همان چهره خَفرِع است.

هرم منقرع

سومین هرم از مجموعه اهرام جیزه، هرم منقُرع نام دارد. نام این هرم هم مانند دو اهرام دیگر از روی یکی از فراعنه مصر گرفته شده است. منقُرع در 2490 سال پیش از میلاد مسیح بر مصر حکومت می کرد. این هرم از دوهرم دیگر کوتاه تر است و تنها 65 متر ارتفاع دارد. در طول دو دهه اخیر محققین به کشفیات جالبی در اطراف هرم منقرع دست یافتند؛ برای مثال، شهر کوچکی که در اطراف این هرم ساخته شده بود.

برخی مطالعات نشان می دهند آب باعث می شد بلوک های سنگی بسیار راحت تر حرکت کنند. به علاوه، آن ها پیروز به پیدا کردن پاپیروس در نزدیکی دریای سرخ شدند. این داده ها به محققین کمک می کنند درک بهتری از نحوه ساخت اهرام مصر داشته باشند. داده های جدید به درک اطلاعاتی که در طول دو قرن به دست آمده است کمک بسکمک می کند.

حقایق جالب درباره اهرام مصر

شگفتی های اهرام مصر از هیچ کس پنهان نیست. از قرن ها پیش تا به امروز محققین به اکتشاف در این مکان و کشف رمز و رازهای اهرام مصر مشغول هستند و به نتایج جالبی دست پیدا کرده اند. در ادامه چند حقیقت جالب از اهرام مصر را خواهید خواند که احتمالا نمی دانید:

1. همه اهرام مصر مخروطی و نوک تیز نیستند

همه اهرام مصر یک شکل نیستند. در حقیقت، ساخت اهرام در مصر دارای فازهای مختلفی بوده است. اولین اهرامی که در مصر ساخته شدند شکل هرمی نداشتند و دارای سقف های صاف بودند. یکی از نمونه های این اهرام، هرم پلکانی جوزر است که در دوران سلسله سوم توسط ایمهوتِپ ساخته شد.

این هرم یکی از قدیمی ترین بناهای جهان است. هرم جوزر نوک مسطحی دارد و مانند اهرام دیگر تیز نیست. نمونه های این اهرام پلکانی را می توان در فرهنگ های دیگر هم مشاهده کرد؛ برای مثال معبد بوروبودور (Borobudur) در اندونزی و هرم اِل کاستیلو (El Castillo) در چیچن ایتزا (Chichen Itza) که توسط قوم مایا ساخته شد.

2. بیشتر اهرام مصر در غرب رود نیل ساخته شده اند

فرهنگ مصر باستان پر از نمادهای مختلف و عقاید خرافی است که نقش مهمی در تصمیم گیری آن ها داشتند. پس تعجبی ندارد این عقاید در کنار مفاهیم اساطیری موقعیت مکانی اهرام مصر را مشخص کنند. بیشتر اهرام مصر در قسمت غربی رود نیل ساخته شده اند.

مردم مصر اعتقاد داشتند که اهرام آرامگاه ابدی فرعون ها بودند؛ بنابراین باید در جایی قرار می دریافتد که روح فرعون بتواند سفر خود را به جهانیی دیگر آغاز کند. به اعتقاد مردم مصر باستان، جهانی بعد از مرگ و خورشید ارتباط نزدیکی به یکدیگر دارند. اوسایرس، خدای مردگان در حقیقت نماد آغاز یک زندگی جدید را نشان می دهد. همچنین نشان دهنده چرخه خورشید و زندگی بخشیدن به بذرهای درون خاک است.

غروب خورشید نماد مرگ است و خورشید هر شب در غرب غروب می کند. به اعتقاد مردم مصر باستان روح فرعون پیش از آن که خورشید طلوع کند، باید هنگام غروب آفتاب به خورشید متصل گردد. با قرار دادن اهرام در غرب رود نیل، فرعون ها در جایی آرام می دریافتد که استعاره از مرگ بود.

3. چگونگی ساخته شدن اهرام مصر هنوز نامشخص است

یکی از بزرگ ترین رازهای اهرام مصر تکنیک هایی است که مردم مصر باستان برای ساخت این اهرام به کار دریافتد. در ساخت اهرام مصر از بیش از 2 میلیون سنگ آهک و گرانیت استفاده شده است. همین موضوع باعث می گردد این شاهکار معماری بیشتر شما را شگفت زده کند. هر کدام از این سنگ اها 2/5 تن وزن دارند.

مصریان باستان سنگ های سنگین اهرام را چگونه حرکت داده اند؟ متاسفانه مصری ها هیچ نوشته ای از نحوه ساخت اهرام مصر به جا نگذاشته اند. به همین دلیل تئوری های زیادی در طول سال ها به وجود آمده است. تئوری استفاده از ماسه و آب در یکی از تحقیقات سال 2014 مطرح شد.

یکی از نقاشی های دیواری که قدمت آن به 1900 سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد، مردی را نشان می دهد که یک تندیس بزرگ را بر روی یک سورتمه حمل می کند و مرد دیگری در جلوی تندیس روی ماسه آب می ریزد. شواهد علمیِ موجود نشان می دهند که این نقاشی می تواند کلید رمزگشایی از نحوه ساخت اهرام مصر باشد.

محققین با انجام آزمایشاتی متوجه شدند که اگر مقدار مناسبی آب بر روی ماسه ریخته گردد، حمل سنگ ها بسیار آسان تر خواهد شد. مرطوب بودن ماسه اصطکاک را تا 50 درصد کاهش می دهد و سنگینی وزن سنگ را به مقدار قبل توجهی از بین می برد.

4. مصری ها برای ساخت اهرام مصر از علم ستاره شناسی کمک می دریافتد

یک مصرشناس بریتانیایی معتقد است ستاره ها نیروی هدایت کننده در چگونگی قرار دریافت اهرام هستند. کیت اسپنسر (Kate Spenser) از دانشگاه کمبریج تحقیقاتی را در این زمینه ارائه کرده است. در این تحقیقات چگونگی استفاده از ستارگان دب اکبر و دب اصغر در قرارگیری اهرام در جهت های شمال و جنوب نشان داده شده است.

محاسبه مصریان بسیار دقیق بوده است و آن ها فقط تا 0/5 درجه خطا داشتند. جالب است بدانید که با این داده ها و با استفاده از مدارک ستاره شناسی می توان قدمت اهرام را هم مشخص کرد.

5. اهرام مصر را برده ها نساختند

سال های زیادی است یک تئوری معروف ادعا می کند که اهرام مصر توسط برده ها ساخته شده است. اما این تئوری ممکن است صحت نداشته باشد. برای اولین بار یک تاریخ دان یونانی به نام هرودوتوس (Herodotus) این تئوری را در نوشته هایش مطرح نمود. بعدها هالیوود با ساختن فیلم های مختلف بال و پر بیشتری به این تئوری داد.

در دهه 1990 آرامگاه سازندگان این اهرام کشف شد. مصرشناسان تقریبا مطمئن هستند که این افراد برده نبودند؛ بلکه افرادی از خانواده های متوسط و کم درآمد بودند. از آرامگاه سازندگان اهرام مصر می توان فهمید که با این افراد با احترام برخورد می شده، نه به روشی که با برده ها رفتار می شد.

6. اهرام ثلاثه مصر زمان را نشان می دهند

مجموعه اهرام جیزه نه تنها شناخته شده ترین اهرام مصر هستند، بلکه تنها مورد از عجایب هفتگانه جهان است که هنوز هم پابرجاست. این مجموعه اهرام دارای شگفتی های زیادی هستند اما یکی از جالب ترین ویژگی های اهرام ثلاثه این است که می توانند زمان را نشان دهند.

این بنا به شکل یک ساعت خورشیدی بزرگ عمل می کند. به کمک سایه هرم بزرگ که بر روی نمادهای حکاکی شده سنگ ها می افتد می توانید بفهمید در چه ساعتی از روز هستید. البته این هرم تنها یک ساعت خورشیدی نیست؛ بلکه برای نشان دادن اعتدال ها و تعریف سال خورشیدی هم به مصریان کمک می کرد.

7. باستان شناسان هنوز در حال کشف رازهای اهرام مصر هستند

محققان مصرشناس علاوه بر خواندن کتیبه ها از فناوری های جدید استفاده می کنند تا به حفاری و کشف رازهای جدید این اهرام بپردازند. برای مثال، کشف یک سراشیبی در شمال شهر اُقصر (Luxor) به محققان کمک کرد تا بفهمند مصریان باستان چگونه سنگ های بزرگ را در مسافت های طولانی می کشیدند.

کشف اجساد مومیایی شده گربه ها و هزاران مجسمه چوبی گربه در معابد ساکارا نشان داد که هنوز رازهای زیادی از مصریان باستان و معبدشان باقی مانده است.