سرطان چیست؟ و از کجا نشأت می گیرد؟ - تفطن

نویسنده: رامین خدا بخشی

اصطلاح سرطان برای بیماری ای به کار برده می شود که در آن سلول های بیمار بدون کنترل تقسیم می شوند و بافت های دیگر را مورد هجوم قرار می دهند. سلول های سرطانی قادرند از طریق سیستم لنفی و خونی به سایر بخش های بدن سرایت کنند.. سرطان فقط یک بیماری نیست، بلکه بیماری های مختلف است. بیش از 100 نوع گوناگون سرطان وجود دارد. سرطان ها بر اساس عضو مبتلا یا نوع سلولی که بیماری از آن شروع می شود نام گذاری می شوند، برای مثال، سرطانی که منشأ آن روده است به سرطان روده معروف است.

انواع سرطان ها می توانند در گروه های بزرگ تری طبقه بندی شوند. عمده ترین طبقه بندی سرطان عبارتند از:

کارسینوم به سرطان هایی اطلاق می شود که روی پوست یا غشای بافت ها و اندام های درونی بدن به وجود می آیند.

سارکوم به سرطان هایی گفته می شود که در استخوان ها، عضروف ها، بافت های چربی، ماهیچه ها، رگ های خونی و سایر بافت های حمایتی یا هم بند به وجود می آیند.

لوکمی یا لوسمی سرطان هایی هستند که در بافت های سازنده خون، نظیر سلول های مغز استخوان، به وجود می آیند و باعث می شوند که بخش عظیمی از سلول های خونیِ معیوب تولید و وارد خون انسان شوند.

لنفوم و میلوم سرطان هایی هستند که در سیستم ایمنی بدن به وجود می آیند.

سرطان سیستم اعصاب مرکزی، به سرطان هایی اطلاق می شود که از بافت های مغز و نخاع نشئت می گیرند.

منشأ سرطان

انواع سرطان ها از سلول ها که واحد اصلی حیات هستند، شروع می شوند. برای شناخت سرطان باید بدانیم که چگونه یک سلول سالم به یک سلول سرطانی تبدیل می شود. بدن از انواع مختلفی از سلول ها تشکیل شده است. این سلول ها برای تولید سلول های بیش تر که جهت سلامت نگه داشتن بدن مورد احتیاج هستند، به طریقی کنترل شده رشد می یابند و تقسیم می شوند. وقتی سلول ها پیر یا معیوب می شوند، می میرند و جای خود را با سلول های تازه عوض می کنند. به هر حال، بعضی اوقات این فرایند منظم دچار انحراف می شود. مواد ژنتیکی یک سلول (DNA) ممکن است دچار آسیب یا دگرگونی شوند که این خود باعث ایجاد جهش سلولی می شود و بر رشد و تقسیم عادی سلول تأثیر می گذارد. وقتی چنین اتفاقی افتاد، سلولی که باید می مرد دیگر نمی میرد و در حالی که بدن به سلول تازهی احتیاج ندارد، سلول های تازه شروع به تولید می کنند. این سلول های اضافه معیوب باعث ایجاد یک توده می شوند که به آن تومور می گویند.

باید به خاطر داشت که تمام تومورها سرطانی نیستند و به تومورهای خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند.

تومورهای خوش خیم سرطانی نیستند، می توان آن ها را با عمل جراحی برداشت و در بیش تر موارد عود نمی کنند. به علاوه، سلول های تومورهای خوش خیم، به بخش های دیگر بدن سرایت نمی کنند.

تومورهای بدخیم سرطانی هستند و بر خلاف تومورهای خوش خیم، به بافت های نزدیک حمله می آورند و به سایر بخش های بدن سرایت می کنند. در این حالت یک سلول یا یک گروه از سلول های بدخیم تقسیم می شوند و معمولاً از طریق سیستم خونی یا لنفاوی به سایر بخش ها انتقال می یابند، در آن جا تقسیم می شوند و شروع به رشد می کنند و در نهایت تومورهایی با سلول های سرطانی، نظیر همان سلول هایی که از آن جا آمده اند، می سازند. به انتشار سرطان از یک بخش بدن به بخش دیگر، توسعه سلول مرضی یا متاستاز می گویند.

بعضی از سرطان ها تشکیل توده توموری نمی دهند، نظیر لوکمی یا لوسمی که همان سرطان مغز استخوان و خون است.(1)

پی نوشت :

1- USA National Cancer Institute (2009) what is Cancer. US nationallnstitute of Health. www.cancer.gov.

منبع مقاله :

خدابخشی، رامین، (1388)، سرطان و بحران های روانی: سرطان زنگ بیداری، تهران، نشرقطره، چاپ اول

منبع: راسخون