کج دریافت گردن نوزاد، نشانه ها و راه های درمان - تفطن

کجی گردن نوزاد عارضه ای رایج در میان نوزادان است. پژوهش ها نشان می دهد که در هر 100 نوزاد، 3 مورد از آن ها تحت تاثیر این عارضه قرار می گیرند. خوشبختانه، این عارضه در بیشتر موارد به راحتی قابل درمان است.

نشانه های کج دریافت گردن نوزاد

اگر نوزاد شما از هنگام تولد دچار کج دریافت گردن باشد، بیماری او تورتیکولیس مادرزادی نامیده می گردد. در این موارد، معمولا به دلیل نحوه قرار گیری جنین در رحم این مشکل بروز نموده است. در بعضی موارد، نوزادان پس از زایمان، دچار کج دریافت گردن می شوند. معمولا ضربه یا عفونت عامل بروز تورتیکولیس در نوزاد پس از تولد است. آگاهی از نشانه های کج دریافت گردن نوزاد، موجب می گردد در سریع ترین زمان ممکن برای درمان نوزاد اقدام کنید.

علائم تورتیکولیس مادرزادی

اگر نوزاد شما با تورتیکولیس متولد شده باشد، نشانه های آن 6 تا 8 هفته پس از تولد، قابل مشاهده است. در این سن بیشتر نوزادان آغاز به کنترل سر و گردن خود می نمایند. در این مرحله ممکن است متوجه علائم زیر شوید:

• کج کردن سر یا چرخش سر به یک سمت
• ترجیح نگاه نوزاد به یک سمت
• طیف محدودی از حرکات در سر و گردن
• عدم تقارن در شکل سر و صورت نوزاد (مسطح شدن یک سمت سر)
• نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می نمایند، ممکن است تغذیه از یک سمت را ترجیح دهند.
• وجود مسائل اسکلتی یا عضلانی (مانند دیسپلازی هیپ)
• وجود توده ای کوچک و نرم در گردن نوزاد
• نشانه ای که بیشتر مورد توجه قرار می گیرد، پلاژیو اسیفالی یا ایجاد یک نقطه صاف در پشت یکی از گوش هاست.

علائم تورتیکولیس در اثر ضربه یا بیماری

نشانه های کج دریافت گردن نوزاد بر اثر ضربه یا بیماری به توضیح زیر است:

• چرخش سر به یک سمت
• طیف محدودی از حرکات سر و گردن
• حرکات تکراری چرخش سر. در این حالت، نوزاد احساس خواب آلودگی، کج خلقی یا استفراغ می نماید.

بیشتر بخوانید: گردن دریافت نوزاد؛ نکات مهمی که می بایست بدانیم!

علت کج دریافت گردن نوزاد

کج دریافت گردن نوزاد هنگامی اتفاق می افتد که عضلاتی که قفسه سینه و استخوان ترقوه را به جمجمه متصل می نمایند (ماهیچه سنتونوکلیدوماستوئید) کوتاه می شوند. از آنجایی که عضله گردن نوزاد در یک طرف کوتاه می گردد، نوزاد سر خود را به یک سمت می چرخاند. اغلب این عضلات به دلیل موقعیت های غیر طبیعی جنین در رحم، آسیب در هنگام تولد، اختلالات یا مسائل استخوانی در قسمت گردن و در موارد نادر، بیماری های ارثی که می توانند به سیستم عصبی یا عضلات آسیب برسانند، کوتاه می شوند.

درمان کج دریافت گردن نوزاد

بهترین روش برای درمان کج دریافت گردن نوزاد این است که سر نوزاد را در هر دو جهت بچرخانید. بدین ترتیب یاری می کنید تا عضلات سفت، نرمتر و عضلات نرم، سفت تر شوند.

تمرین ها و حرکات اصلاحی

نوزاد خود را هنگامی که بیدار است برای مدتی روی شکم (tummy time) قرار دهید. این تمرین برای تقویت عضلات گردن و شانه بسیار مهم است و آغازی برای حرکت سینه خیز نوزاد محسوب می گردد.

این تمرین هم چنین برای نوزادان مبتلا به تورتیکولیس و نوزادان دارای سر تخت نیز مفید است و به درمان آنها یاری می نماید.

روش کار بدین گونه است:

• نوزاد خود را بر روی شکم و سینه خود روی زمین قرار دهید.

• محل قرار دریافت نوزاد را به گونه ای تنظیم کنید تا سرش از شما فاصله داشته باشد.

• سپس با نوزاد صحبت کنید یا آواز بخوانید و او را تشویق کنید که به شما نگاه کند.

• این تمرین را برای مدت 10 تا 15 دقیقه چندین بار در روز انجام دهید.

• هنگامی که نوزاد سر خود را به مدت 10-15 ثانیه روی زمین قرار می دهد، خسته شده و احتیاج به استراحت دارد.

تمرینات کششی برای درمان کج دریافت گردن نوزاد بسیار مناسب است و اگر این تمرین بین 2 تا 6 ماهگی نوزاد انجام گردد، به درمان آن یاری بسیاری می نماید. اگر نوزاد با انجام تمرینات کششی بهبود نیافت، با پزشک یا فیزیوتراپ خود صحبت کنید.

علاوه بر زمان روی شکم قرار دادن نوزاد (tummy time)، در موقعیت های روزانه نیز می توانید نوزاد را تشویق کنید که به سمت مبتلا به تورتیکولیس خود بچرخد. برای نمونه، اگر نوزاد شما به طور معمول سر خود را به سمت چپ برمی گرداند، وقتی پوشک او را عوض می کنید، در سمت راست او قرار بگیرید. همین کار را هنگامی که او در گهواره قرار گرفته است نیز می توانید انجام دهید. هنگام شیردهی نوزاد را تشویق کنید از سمتی که کمتر شیر می خورد، تغذیه کند. همه این حرکات، موجب تقویت عضلات گردن نوزاد می گردد.

در اینجا به چند تمرین دیگر برای بهبود کج دریافت گردن نوزاد اشاره می کنیم:

• هنگامی که نوزاد شیر می خورد، بطری یا پستان خود را به گونه ای تنظیم کنید که نوزاد تشویق گردد تا به سمت مبتلا به تورتیکولیس بچرخد (از میل فرزندتان برای خوردن بهره ببرید تا او را تشویق کنید!)
• هنگامی که نوزاد را در تخت می خوابانید، سر او را به سمت دیوار قرار دهید. از آنجا که نوزادان ترجیح می دهند که به اتاق، اشیا و افراد موجود در آن نگاه نمایند، نوزاد شما فعالانه کوشش می نماید که بچرخد و در این حین، عضلات گردنش دچار کشش می شوند. همیشه به یاد داشته باشید نوزاد خود را به پشت بخوابانید تا خطر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را کاهش دهید.
• در طول بازی، توجه نوزاد را با استفاده از اسباب بازی ها و صداها جلب کنید تا او سرش را در هر دو جهت بچرخاند.

بیشتر بخوانید: نکاتی در مورد نوزاد تازه متولد شده

در صورتی که انجام این حرکات موجب درمان کج دریافت گردن نوزاد نشد، یا نشانه های جدیدی از بیماری مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر نوزاد در اثر ضربه یا عفونت دچار تورتیکولیس شد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

برگرفته از: intermountainhealthcare